نقش واچرخندها در رخداد بارش های سنگین دههی اخیر غرب ایران
نویسندگان
چکیده
بیشتر مناطق ایران از بلای محیطی سیل آسیبپذیر هستند. از جمله عوامل مهمّ این آسیب‌پذیری، رخداد بارشهای سنگین و ناهمواریها است. با اینکه فراوانی منابع آب و خاک، غرب ایران را به دومین قطب کشاورزی ایران تبدیل کرده است؛ ولی کوهستانی بودن این سرزمین با بارشهای سنگین بر آسیب پذیری منابع طبیعی، بهویژه منابع خاک، افزوده است. در این پژوهش با تهیّه و بررسی داده های بارش روزانه 30 میلی متر و بیشتر، بهعنوان بارش های سنگین، طیِّ سال های 1997 تا 2006 در 9 ایستگاه داده سنجی جوّی از غرب ایران، 10 موج بارش استخراج شد. نتایج اوّلیّه نشان داد، طیّ روزهای پُربارش این 10 موج، شهر ایلام دچار بیشترین روزهای بارش سنگین بوده؛ یعنی در همهی موجهای بارش سنگین شرکت داشته است و در این حال همدان دارای کمترین روزهای بارش سنگین بوده؛ یعنی تنها دو موج شرکت داشته ا ست. همچنین نتایج نشان داد، سال 1997، سالی با بیشترین فراوانی امواج بارش سنگین بوده است. از 10 موج بارش سنگین مورد بررسی، حاکمیّت واچرخند طیّ 8 موج، روی محور زاگرس یا مناطق مرکزی و شرقیتر مشاهده شد. طیّ 5 مورد از این 8 مورد، سامانهی داخل ایران، در دو مورد در شرق ایران و در یک مورد روی نواحی شمالی زاگرس و کشور ترکیه مشاهده شد. بازیابی سامانه های فشار عامل در تراز دریای آزاد و موقعیّت ناوه ها در تراز 500 هکتوپاسکال، از حدود دو روز پیش از آغاز تا پایان دورهی بارش سنگین، نشان داد به تبع پیدایش واچرخند روی بامه ایران در موقعیّت میان دو ناوه یکی در غرب و دیگری در شرقِ سامانه ی بارش زا، جابهجایی شتابان و شرق سوی سامانهی بارش زا کُند می شود. الگوهای شار افقی نم ویژه در تراز 700 هکتوپاسکال نشان دادند که این کُندی به پیدایش و تقویت هسته های تغذیهی نم مطلق روی شرق دریای مدیترانه، شمال و میانه دریای سرخ و خلیج فارس کمک کرده است.
منابع مشابه
نقش واچرخندها در رخداد بارشهای سنگین دههی اخیر غرب ایران
بیشتر مناطق ایران از بلای محیطی سیل آسیبپذیر هستند. از جمله عوامل مهمّ این آسیب‌پذیری، رخداد بارشهای سنگین و ناهمواریها است. با اینکه فراوانی منابع آب و خاک، غرب ایران را به دومین قطب کشاورزی ایران تبدیل کرده است؛ ولی کوهستانی بودن این سرزمین با بارشهای سنگین بر آسیب‌پذیری منابع طبیعی، بهویژه منابع خاک، افزوده است. در این پژوهش با تهیّه و بررسی داده‌های بارش روزانه 30 میلی‌متر و بیشتر، به...
متن کاملتحلیل دینامیکی سامانه های سودانی و رخداد بارش های سنگین در جنوب غرب ایران
سامانه سودانی، به کم فشارهای حرارتی اطلاق می گردد که منشا آنها مناطق اطراف دریای سرخ بوده و خطوط کم فشار آنها جنوب دریای سرخ، سودان و اتیوپی را در بر گرفته و در ادامه مسیرشان از جنوب غرب ایران عبور کرده و سبب بارش های شدید می شوند. ویژگی مشترک همه این سامانه های بارانزا، کم فشارهای سطح زمین یا کم ارتفاع های سطوح بالاست. برای مطالعه دینامیکی و بررسی مکانیسم رخداد بارش های سیل آسای ناشی از سامانه...
متن کاملتحلیل همدید فراوانی تابع همگرایی شار رطوبت در زمان رخداد بارش های سنگین شمال غرب ایران
در این پژوهش با استفاده از رویکرد محیطی به گردشی، فراوانی تابع همگرایی شار رطوبتدر زمان رخداد بارشهای سنگین شمال غرب ایران بررسی شد. 106 روز از سنگینترین بارشهای شمال غرب ایران از پایگاه داده بارش روزانه کشور، بر اساس آستانه بالای 99 درصد، جهت مطالعه انتخاب شد. فراوانی تابع همگرایی شار رطوبت در محدوده صفر تا 120 درجه طول شرقی و صفر تا 80 درجه شمالی در 6 سطح 500، 600، 700، 850، 925 و 1000 هکت...
متن کاملتحلیل ناهنجاریهای بارش شمال غرب ایران طی دهههای اخیر
به دنبال پدیده گرم شدن جو زمین و وقوع نوسانات و تغییرات در عناصر اقلیمی، تغییرپذیری بارش نیز در ابعاد متنوع زمانی- مکانی رخ داده است. نوسانات بارش به عنوان یکی از نتایج احتمالی تغییرات درون دهه‌ای اقلیم می‌تواند تاثیرات ژرف و شگرفی بر عرصه‌های محیطی و انسانی داشته باشد. در تحقیق حاضر، گونه‌ای از نوسانات بارش در پهنۀ شمال غرب ایران مورد توجه قرار گرفت. در این راستا با استفاده از داده‌های بارش رو...
متن کاملتحلیل همدیدی سازوکار وقوع بارش های سنگین بهاره در شمال غرب ایران
هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل همدیدی سازوکار حاکم بر وقوع بارش های سنگین بهاره در شمال غرب ایران می باشد. بدین جهت داده های بارش روزانه فصل بهار تعداد 15 ایستگاه همدید در منطقه شمال غرب کشور برای یک دوره 34 ساله (2014-1981) مورد استفاده قرار گرفت و با بهره گیری از شاخص صدک و لحاظ نمودن صدک 95% به بالا، 98 روز بارش سنگین و فراگیر شناسایی شد. به منظور تعیین الگوی همدیدی با بهره گیری از داده های بازتح...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای طبیعیناشر: مؤسسه جغرافیا
ISSN 2008-630X
دوره 44
شماره 2 2012
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023